Heeft Collageen als supplement bijwerkingen? Collageen tabletten en poeders zijn tegenwoordig overal te vinden. De afgelopen jaren zijn collageen supplementen gigantisch in populariteit gestegen.
Het zou zorgen voor een sterkere, gladdere huid. Een vollere bos haren, mooiere nagels en voor de sporters onder ons meer spiermassa en sneller herstel. Ook ouderen gebruiken het steeds meer in de strijd tegen reuma, artrose en botontkalking.
Voor sommige mensen kleeft er aan die voordelen ook een keerzijde. Er zijn namelijk ook bijwerkingen van collageen supplementen bekend. De meeste zijn gewoonweg vervelend, maar er zijn enkele bijwerkingen die schadelijk voor het lichaam kunnen zijn. Ik zet 7 bijwerkingen van collageen voor je op een rij.
Wat is collageen?
Collageen is het meest voorkomende soort eiwit in jouw lichaam. Een derde van al dat eiwit bestaat uit collageen. Het is een enorm belangrijke bouwsteen voor je lichaam die vitaal is om al je cellen bij elkaar te houden. Het zit in je botten, spieren, pezen, huid en bloedvaten.
Je lichaam maakt het zelf aan uit voeding, maar kan het dus ook uit supplementen halen.
Een gezonde hoeveelheid collageen in je systeem beschermt je organen en draagt bij aan een elastische huid, stevige botten, soepele gewrichten en gezonde hart- en bloedvaten.
Vanaf je 20ste levensjaar neemt de hoeveelheid collageen in je lichaam ieder jaar met ongeveer 1 procent af. Veel mensen nemen een supplement in om het zichtbaar verouderen van de huid tegen te gaan.
Je hebt mogelijk al eens gezien dat er verschillende typen collageen verkocht worden. Meestal gaat het om typen 1 tot en met 5. Ieder type collageen is verantwoordelijk voor andere taken in het lichaam.
5 Verschillende typen collageen supplementen
De collageen supplementen die je kunt kopen komen in 2 verschillende vormen (soorten): namelijk in poedervorm of de vorm van een tablet (capsule).
Poeder bevat per dosering vrijwel altijd meer collageen. Om die reden en doordat poeder gemakkelijk gemengd kan worden met vloeistoffen kiezen de meeste mensen voor deze vorm.
Naast de vorm zijn er grofweg 5 verschillende typen collageen waar je uit kunt kiezen. Sommige fabrikanten combineren meerdere typen in 1 product. Op dat moment wordt er bijna altijd een label met de naam ‘Collageen Complex‘ op geplakt. Het kan geen kwaad om meerdere typen collageen met elkaar te combineren.
De verschillende typen collageen hebben een andere functie en werking in je lichaam:
| Type | Zit in je | Beste bronnen |
|---|---|---|
| Type 1 Collageen | Haar, huid, nagels, ogen, pezen, ligamenten, organen, bloedvaten en botten | Rund, bottenbouillon, eieren |
| Type 2 Collageen | Gewrichten, kraakbeen, omhulsel van je darmen | Kip, bottenbouillon |
| Type 3 Collageen | Organen, bloedvaten, spieren | Rund, bottenbouillon, vis |
| Type 5 Collageen | Baarmoeder van een zwangere vrouw, ogen (hoornvlies) | Eieren |
| Type 10 Collageen | Botten en gewrichten | Eieren en kip |
De meest gebruikte type collageen is type 1 collageen. Dit komt doordat het overgrote deel van de gebruikers een collageen supplement gebruikt voor een soepelere en strakkere huid, mooie nagels en een volle bos haar.
7 Bijwerkingen van collageen
Collageen is dus een lichaamseigen stof die het zelf aan kan maken en uit voeding kan halen. Onderzoekers zijn er nog niet over uit of het mogelijk is om teveel collageen in te nemen. Onderzoeken naar de werking van collageen en collageen supplementen staat nog in de kinderschoenen.
Wel is bekend dat sommige mensen bijwerkingen ervaren. Enkele daarvan kunnen zelfs schadelijk zijn voor het lichaam. Mocht je twijfelen over het gebruiken van een supplement dan doe je er verstandig aan om te overleggen met een medisch specialist zoals je huisarts. Ook wanneer je medicatie gebruikt is het slim om dit te doen.
Dit zijn 7 bijwerkingen die bij het nemen van een collageen supplement de kop op kunnen steken.
Overgevoeligheid voor het eiwit collageen (#1)
Het kan zomaar zijn dat je een van de (relatief) weinig ongelukkigen bent die overgevoelig blijkt te zijn voor glutaminezuur. Glutaminezuur is naast onder andere cystine, tyrosine en cysteïne een van de aminozuren in collageen.
Een meer voorkomende naam voor glutaminezuur is glutamaat (E621). Die vertaling klopt niet helemaal, want glutamaat is ook een verzamelnaam voor een aantal glutamaten. Afijn, te stoffig (en onnodig) om je hier met die info te vervelen :-).
Mocht je lichaam inname glutaminezuur niet goed kunnen verdragen, dan merk je dit vrij snel op na het nemen van een collageen supplement. Je kunt dan 1 of meerdere van deze bijwerkingen ervaren:
- Hoofdpijn
- Opvliegers (heel warm krijgen)
- Zweten
- Strak gevoel in het gezicht
- Tintelingen in gezicht of nek
- Brandend gevoel in gezicht of nek
- Verhoogde hartslag
- Pijn op de borst
- Misselijkheid
Collageen kan nierstenen veroorzaken (#2)
Naast glutaminezuur is hydroxyproline ook een aminozuur in collageen. Dit aminozuur kan in een andere stof (oxalaat) omgezet worden, welke via de nieren in urine terechtkomt.
Onder bepaalde omstandigheden kan dit proces ervoor zorgen dat er nierstenen ontstaan. Het is goed om te weten dat het er op lijkt dat dit weinig voorkomt.
Het is sowieso verstandig om altijd voldoende water te blijven drinken om je nieren te ondersteunen. Heb je in het verleden te maken gehad met nierklachten en/of heb je familieleden met nierklachten? Overleg dan eerst met je huisarts voordat je collageen of een ander supplement gaat gebruiken.
Botsing met huidige medicatie (#3)
Of het nu om collageen, magnesium tabletten of een ander supplement gaat: alle supplementen hebben een effect op 1 of meerdere processen in je lichaam.
Gebruik je medicatie, dan kan dat nieuwe supplement botsten met de werking van het medicijn dat je gebruikt. Dit kan voor vervelende en zelfs gevaarlijke gevolgen hebben.
Overleg altijd met je huisarts wanneer je voorgeschreven medicatie gebruikt en van plan bent om te starten met een nieuw supplement.
Een allergische reactie (#4)
Bij bijna alle collageen producten is het zo dat aan tabletten en capsules meer ingrediënten (stoffen) zijn toegevoegd dan aan poeder. Afhankelijk van de samenstelling kun je op 1 van deze stoffen natuurlijk ook een allergische reactie ontwikkelen.
Koop je een kwalitatief goede collageen poeder, dan bevat die poeder alleen pure collageen. Om de tabletten te kunnen vormen en goed te kunnen houden zijn er toevoegingen nodig. Ook de hoeveelheid collageen is in tabletten vaak 2 tot 3 keer kleiner dan in een dosering poeder.
Voor een overzicht van mijn 3 favoriete collageen supplementen kun je mijn artikel over welke soort collageen het beste is bekijken.
Verhoogd calciumgehalte in je bloed (#5)
Er zijn experts die onderzoek doen naar de effecten van collageen supplementen op het calciumgehalte in bloed. Hoewel bewijs gering is lijkt het er op dat collageen supplementen in zeldzame gevallen hypercalciëmie kunnen veroorzaken. Dat is een moeilijke naam voor een te hoog calciumgehalte in het bloed.
Een ander woord voor calcium is kalk. Het is een mineraal en tegelijkertijd een bouwsteen voor het botweefsel in je lichaam. Belangrijk voor onder andere sterke botten en een gezond gebit. Ook je zenuwen en spieren hebben calcium nodig.
Mocht je onderstaande symptomen ervaren, dan is het verstandig veel water te (blijven) drinken en contact op te nemen met je huisarts. Zijn de klachten na het gebruiken van collageen supplementen ontstaan, dan doe je er goed aan voorlopig te stoppen met het innemen van de poeder of tabletten.
Te hoog calcium gehalte herkennen
Wanneer het calcium gehalte in je lichaam voor langere tijd te hoog is dan kun je klachten ervaren. Veelvoorkomende symptomen van een te grote hoeveelheid calcium in het bloed zijn:
- Constipatie
- Misselijkheid
- Vermoeidheid
- Overgeven
- Pijnlijke botten
- Verhoogde bloeddruk en hartritmestoornissen
- Veel plassen en dorst hebben
- Geen zin om te eten
Moeilijke stoelgang (#6)
Neem je langere tijd een hoge(re) dosering collageen in dan kun je te maken krijgen met een moeizamere stoelgang. Voor een nummer 2 naar het toilet gaan kan dan lastig en in sommige gevallen pijnlijk worden.
De meeste fabrikanten raden een dagelijkse dosering tussen de 2.5 en 15 gram per dag aan. Ik raad je af om de 15 gram per dag te overschrijden.
Het kan echter ook een bijwerking zijn die alleen optreed wanneer je net met een collageen supplement gestart bent. Je lichaam heeft even tijd nodig om aan de inname hiervan te wennen.
Depressieve gevoelens (#7)
Gelatine wordt al sinds lange tijd ingezet in onderzoeken om de verhouding tussen tryptofaan en ons gedrag te kunnen onderzoeken. Tryptofaan is de bouwsteen voor serotonine, ook wel beter bekend als het gelukshormoon. Het bepaald dus voor een groot deel hoe blij en gelukkig je jezelf voelt.
Dit is relevant, omdat gelatine een product van collageen is. Op het moment dat je collageen verwarmt breekt het af en ontstaat er gelatine.
Tryptofaan concurreert in jouw lichaam met andere aminozuren om zo snel mogelijk in je hersenen terecht te komen. Hier kan het omgezet worden in serotonine. Doordat gelatine veel aminozuren bevat, komen deze bij inname van collageen allemaal in je bloed terecht. De opname van tryptofaan in je lichaam wordt door het loslaten van de grote hoeveelheid andere aminozuren moeilijker.
De tryptofaan die achter blijft, moet ergens naartoe. Het slaat een andere straat in waar het de zogenaamde hypothalamus-hypofyse-bijnier-as stimuleert (leuk woord voor scrabble). Deze (over)stimulatie kan bij sommige mensen voor onrustige en depressieve gevoelens zorgen.
Maar geen stress: onderzoek hiernaar loopt al zo’n 50 jaar, en geen enkel onderzoek heeft uitgewezen dat deze effecten blijvend zijn. Ervaar je na het innemen van collageen depressieve en/of onrustige gevoelens, dan zullen deze ook weer verdwijnen zodra je met het innemen stopt.
Is het nemen van collageen onzin?
Nee, collageen supplementen zijn geen onzin. Het is wetenschappelijk onderzocht en bewezen dat het innemen van collageen via poeder, tabletten of capsules de productie van collageen in je lichaam verhoogd.
Daarnaast is ook aangetoond dat het gebruiken van collageen supplementen op de lange termijn (minstens enkele maanden) de elasticiteit, hydratatie en sterkte van de huid kan verbeteren (bron).
Zo zijn er meer voordelen van collageen supplementen wetenschappelijk bewezen. Voor de lezer die graag diep in de stroperige stof van deze onderzoeken wil duiken zet ik een aantal onderzoeken voor je op een rij:
- Nutrafoods onderzoek (2021): Collageen supplementen kunnen beschadigd haar helpen repareren.
- Pubmed onderzoek (2017): Collageen supplementen zorgen ervoor dat nagels 12% sneller groeien. Het aantal gebroken nagels nam met 42% af.
- NCBI onderzoek (2008): Het nemen van een collageen supplement zorgde er onder de deelnemers voor dat klachten en pijn met betrekking tot gewrichten afnamen.
- Scielo onderzoek (2016): Gehydrolyseerd Collageen heeft een positief effect op osteoporose (botontkalking) en osteoartritis (slijtage van kraakbeen en gewrichten). Ook kan het mogelijk de botdichtheid vergroten en daardoor de botten sterker maken. Het heeft een beschermd effect op het kraakbeen in gewrichten en zorgde onder deelnemers voor verlichting van de pijnsymptomen.
Voordelen van collageen supplementen
Vanaf je 20ste levensjaar produceert jouw lichaam ieder jaar grofweg 1% minder collageen. De hoeveelheid collageen neemt naarmate je ouder wordt steeds verder af. Dat betekent dat je huid minder elastisch, je botten brozer en ogen slechter worden.
Dat is allemaal geen verrassing en onderdeel van het verouderingsproces. Zoals je hierboven hebt kunnen lezen toont recent onderzoek aan dat het gebruiken van een collageen supplement al deze zaken mogelijk kan vertragen. Dit zijn wat mij betreft de grootste voordelen van een collageen supplement gebruiken:
Er staat hieronder vermeld dat collageen supplementen zaken *kunnen* verbeteren. Dat komt doordat de wetgeving voor supplementen vanuit Europa en Nederland zodanig is dat er online en offline geen (medische) claims gemaakt mogen worden. Trek in combinatie met de wetenschappelijke onderzoeken die ik in dit artikel vermeld dus je eigen conclusie(s) :-). Voor meer informatie kun je o.a. de website van normecfoodcare.com raadplegen, waar de regelgeving in normale spreektaal uitgelegd wordt.
5 Collageen voordelen
- Het kan je huid gezonder maken: Dit is tevens 1 van de populairste redenen waarom collageen supplementen gebruikt worden. Het kan de elasticiteit, sterkte en hydratatie van de huid verbeteren. Dit kan zorgen voor minder vlekjes, een gavere huid en minder zichtbare rimpels.
- Mogelijk sterkere botten: Collageen maakt een groot deel uit van de botten in jouw lichaam. Hoe ouder je wordt, hoe kwetsbaarder deze botten worden. Je kunt dan ook osteoporose ontwikkelen (botontkalking). Dit zorgt voor een snellere slijtage van botten en de kans op breken wordt groter. Onderzoeken lijken uit te wijzen dat collageen supplementen het zwakker worden van de botten tegen kan gaan.
- Het kan helpen bij pijn in gewrichten: Kraakbeen zit in je gewrichten en zorgt ervoor dat gewrichten soepel en zonder pijnklachten kunnen bewegen. Ook je kraakbeen wordt minder naarmate je ouder wordt. Daarmee loop je kans om osteoartritis te krijgen, oftewel slijtage van het kraakbeen en dus het gewricht. Sommige onderzoeken wijzen uit dat symptomen van pijn bij het innemen van collageen verminderen, en mensen minder stijfheid ervaren.
- Mogelijk sneller herstel van spieren en meer spiermassa: In dit onderzoek werden mannen die gedurende 12 weken collageen innamen onderzocht. Ten opzichte van de groep in het onderzoek die geen collageen gebruikte nam zowel de spiermassa als spierkracht toe.
- Kan de gezondheid van je hart en bloedvaten verbeteren: Collageen speelt een belangrijke rol in de structuur van je bloedvaten en van veel organen. Bij een tekort aan collageen kunnen bloedvaten minder flexibel en elastisch worden. Dit is ook van toepassing op bloedvaten van en naar je hart. In dit onderzoek bleek dat de mannen die collageen innamen na een half jaar minder stijve bloedvaten hadden en hun goede cholesterol (HDL) met gemiddeld 6% gestegen was.
Een veilige dagelijkse dosering
Je kunt naar alle waarschijnlijkheid een groot deel van de mogelijke bijwerkingen voorkomen door te letten op hoeveel collageen je dagelijks gebruikt.
Houd je aan de dosering die de fabrikant voorschrijft. Dat zal (bijna) altijd ergens tussen de 2.5 en 15 gram collageen per dag zijn. In tabletten zit doorgaans minder collageen, waardoor je er meerdere op een dag in moet nemen. Bij poeder is 1 schep (of scoop) per dag genoeg.
Wil je meer weten over wanneer je het beste collageen in kunt nemen, of je het beste kunt kiezen voor poeder of tabletten en of het mogelijk is om teveel collageen in te nemen? Bekijk dan mijn artikel over het teveel innemen van collageen.
Samenvatting (de TL;DR)
Om een lang verhaal kort te maken: de meeste mensen ervaren geen bijwerkingen bij het langdurig gebruiken van een collageen supplement. Onderzoek naar de bijwerkingen staat echter nog in de kinderschoenen. Conclusies kunnen in de aankomende jaren dus mogelijk veranderen. Dit is een korte opsomming van eventuele bijwerkingen:
- Overgevoeligheid
- Nierstenen
- Te hoog calciumgehalte in het bloed
- Je down voelen (depressieve gevoelens en onrust)
- Allergische reactie
- Moeilijke stoelgang
Gebruik je medicatie en/of heb je te maken met een chronische ziekte, overleg dan eerst met je huisarts voordat je met een collageen supplement (of welk supplement dan ook) start.
Veelgestelde vragen
Jazeker. Check de verpakking van de fabrikant om te zien tot wanneer je collageen supplement houdbaar is. Het is niet aan te raden na de houdbaarheidsdatum nog gebruik te maken van de collageen.
Gezonde mensen kunnen zonder normaal gesproken zonder problemen een collageen supplement gebruiken. Heb je lichamelijke klachten, te maken met een aandoening en/of gebruik je medicatie, dan wil ik je vragen eerst met je huisarts te overleggen. Beter voorkomen dan genezen :-).
Tot op heden laat (wetenschappelijk) onderzoek zien dat collageen supplementen niet schadelijk zijn. Daar moet ik wel bij vermelden dat onderzoek naar dit supplement nog in de kinderschoenen staat. Het innemen van collageen kan zoals hier beschreven voor sommige mensen bijwerkingen met zich mee brengen. Gebruik je medicatie? Overleg voor het innemen van collageen eerst even met je huisarts.
Collageenziekten is een verzamelnaam voor een aantal auto-immuunziekten die (onder andere) invloed hebben op het bindweefsel van de cellen in je lichaam. Daaronder vallen bijvoorbeeld gewichtsreuma, sclerodermie en dermatomyositis. Bij sclerodermie ontstaan er ontstekingen. De huid wordt strakker en het bindweefsel in de organen bouwt zich op. Bij dermatomyositis valt het immuunsysteem de eigen huid en/of spieren aan. Er ontstaan daarbij ontstekingen.
Gelatine kun je zien als een afgebroken versie van collageen. In die zin zijn ze hetzelfde. Gelatine ontstaat wanneer collageen door middel van warmte afgebroken wordt en is daardoor een product van collageen. Je krijgt het door dierlijke huid of botten te koken en daardoor vind je het terug in onder andere bottenbouillon.
Jordy is 34 jaar en viel jaren geleden ruim 40 kilo af. Hij ontdekte een nieuwe passie: de gym. Heeft tientallen fitness accessoires en producten versleten. Experimenteert met voeding en supplementen. Zijn ervaringen, kennis en reviews deelt hij hier op MuscleMeister.